درمان کبد چرب در طب سنتی

پیشنهاد درمانی در طب سنتی برای کبد چرب از اقای دکتر جوادی متخصص طب سنتی

1-اصلاح سوء مزاج اکتسابی و و اصلاح تغذیه غلط و نا متناسب با مزاج
2-مصرف صبحانه مفصل و شام سر شب و نهار نصفه
3- مصرف مخلوط انجیر و گردو روزی یک سوم نعلبکی
4- بادکش گرم و خشک ناحیه کبد شب درمیان 14 جلسه
5-دمکرده اسطو خدوس شبی یک لیوان

پرسیاوشان؛ گیاهی برای درمان سرفه

 

 

 

---

 

پرسیاوشان از نظر طبّ قدیم ایران، معتدل است. در طب گذشته از گیاه پرسیاوشان در درمان سرفه و علائم سرماخوردگی و ریزش منطقه‌ای مو استفاده می‌شد.

 

---

 

پرسیاوشان با نام علمی Adiantum capillus veneris گیاهی است علفی، سرخسی و پایا که در مناطق شمالی از جمله مازندران، گیلان و در تهران در مناطق شرق، غرب و جنوب غربی قابل مشاهده است.

این گیاه زیبا و چند ساله معمولاً در نقاط مرطوب، اماکن سایه دار و کم نور می‌روید. این گیاه در نواحی مدیترانه، اروپای مرکزی و جنوبی، آمریکا و ایران رشد می‌کند. برگ‌های آن شبیه برگ گشنیز بده و دارای دم‌برگ های بسیار نازک و دراز، شبیه مو می‌باشد.

پرسیاوشان دارای ریزومی خزنده است که ریشه‌هایی باریک از آن خارج می‌شود. برگ‌های این گیاه استفاده طبّی دارد.

نتایج حاصل از مطالعات گیاه شناسی قومی و یا بومی گیاه پرسیاوشان در منطقه نشان می‌دهد که این گیاه برای درمان سرماخوردگی، درمان تب و سرفه مفید است.

گیاه پرسیاوشان در گویش مازندرانی به نام‌های سیولنگه واش، گیلکی چاه سیالَک و سیالک، لری پَرِسیووَش و در گویش کردی با نام سیاوخشی قابل شناسایی است.

گیاه پرسیاوشان به فقر مواد آلی و عناصر کم مصرف، مقاومت خوبی را نشان می‌دهد و این گیاه از نظر نیازهای اکولوژیکی بسیار کم توقع است.

نتایج حاصل از مطالعات اتنوبوتانی گیاه پرسیاوشان در مازندران نشان می‌دهد که بیشترین استفاده از این گیاه برای درمان سرماخوردگی، درمان تب و سرفه و کم‌ترین مورد مصرف آن برای درمان سرخک در اطفال است.

 

درمان سرما خوردگی در طب سنتی

مرتضی مجاهدی
پزشک، دستیار دکترای تخصصی طب سنتی ایران
دانشگاه شاهد
 
==========================مقدمه:
ابتلا به عفونت‌های ویروسی مجاری تنفسی فوقانی که با اصطلاح عمومی سرماخوردگی شناخته می‌شود، از شایع‌ترین بیماری‌هایی است که دست‌کم یکی دو بار در سال، بیشتر افراد جوامع مختلف بشری را مبتلا می‌سازد و برای چند روز هم که شده، فعالیت‌های روزمره مبتلایان را تحت تأثیر خود قرار می‌دهد. عامل اصلی این بیماری، گروهی از ویروس‌های مجاری تنفسی فوقانی هستند ولی در درصد اندکی از مبتلایان، افزوده شدن عفونت‌های باکتریایی سبب تغییر الگوی بیماری در روزهای پس از ابتلا می‌گردد که بالطبع درمان هرکدام متفاوت می‌باشد. در این مختصر قصد داریم به‌طور خلاصه به مبانی تشخیصی و درمان‌های کاربردی این بیماری از دیدگاه طب سنتی ایران بپردازیم.
بحث:
امروزه کمتر فردی است که هنگام سرماخوردگی، در کنار درمان‌های پزشکی رایج، به‌طور خودانگیخته یا به تجویز اطرافیان و یا با تجویز پزشک علاقمند به داروهای گیاهی، نمونه‌ای از داروهای گیاهی یا فرآورده‌های آنها را مصرف نکرده باشد. با توجه به اینکه هدف این نوشتار آشنایی با مبانی تشخیصی و درمان‌های کاربردی این بیماری است، از بحث پیرامون درمان‌های پزشکی رایج و حاشیه‌های بحث‌برانگیز برخی تجویزهای شایع و نادرست در این بیماری می‌گذریم و سراغ درمان‌های طبیعی و داروهای گیاهی می‌رویم:

درمان سرما خوردگی در طب اسلامی

سرماخوردگی یا التهاب دستگاه تنفسی، یک بیماری عفونی مجاری تنفسی فوقانی(بینی و حلق) است که در اثر عفونتهای ویروسی یا باکتریایی آغاز می شود.سرماخوردگی خود را از ابتدا به صورت آبریزش یا گرفتگی بینی و معمولاً تب خفیف و سوزش گلو نشان می دهد.

 

اما ممکن است همراه با سرفه ، گرفتگی صدا، سردرد، قرمز شدن چشمها، التهاب مخاط بینی(رینیت) ، التهاب گلو(فارنژیت)، التهاب حنجره (لارنژیت)، التهاب سینوس ها (سینوزیت) و ... باشد. طول درمان سرماخوردگی برای کسانی که از مقاومت بدنی بالایی برخوردارند معمولا بین 3 تا 7 روز است.

علائم سرماخوردگی: تب، احساس خستگی زودرس، درد استخوانی، عضلانی، سردرد، آب ریزش بینی، گرفتگی بینی، سوزش گلو، آبریزش از چشم و....

زکام(سرماخوردگی) یکی از بیماریهای رایج و فراگیر فصلهای پاییز و زمستان است.

گرچه به نظر می رسد که یک بیماری ساده باشد اما اگر در درمان آن سهل انگاری شود امکان دارد عوارض ناگواری در پی داشته باشد. بنابراین ضرورت دارد که افراد و خانواده ها راههای پیشگیری و درمان زکام در طب اسلامی _ که بسیار ساده و کم هزینه و موثر است _ را بدانند و با به کار بستن آن از مراجعه به پزشک و داروهای شیمیایی و آنتی بیوتیک ها بی نیاز شوند.

گل راعی؛ گیاهی برای مقابله با افسردگی

---

یکی از این گیاهان موثر که می‌تواند حال و هوایتان را عوض کند گل راعی است. این گیاه معرف که گل هزار چشم، علف چای و هوفاریقون نیز نامیده می‌شود خواص ضدافسردگی دارد.

---

گویی در دنیای آشفته و پرمشغله‌ی امروز، افسردگی‌های خفیف غیر اجتناب شده است. برای درمان دل‌تنگی‌ها و افسردگی‌های خفیفتان، گیاهان را دریابید. یکی از این گیاهان موثر که می‌تواند حال و هوایتان را عوض کند گل راعی است.

این گیاه معرف که گل هزار چشم، علف چای و هوفاریقون نیز نامیده می‌شود خواص ضدافسردگی دارد و زمانی که شما به اصطلاح دل و دماغ ندارید و به نوعی دنیا را تیره و تار می‌بینید کمکتان می‌کند.

گل راعی جزو آن دسته از گیاهانی است که در تمام قاره‌ها و با هر آب و هوایی رشد می‌کند.

سال‌هاست که مردم از این گیاه به عنوان درمان افسردگی استفاده می‌کنند. برای آشنایی بیشتر با این گیاه، با ما همراه باشید.

 

جوز هندی

 

---

جوزهندی برای درمان و تسکین بسیاری از دردها مفید شناخته شده است. در طب سنتی، دانه و روغن جوزهندی را برای درمان بیماری‌های مربوط به اعصاب و سیستم گوارش تجویز می‌کنند.

---

درخت جوزهندی با نام علمی Myristica fragrans از جنس درختان همیشه سبز است.  جوزهندی میوه‌ی درختی به همین نام است که مصرف آن به صورت خشک شده در مناطق گرمسیری رواج بسیاری دارد. هر دانه را از خارج، پوسته‌ی سختی به رنگ قهوه‌ای متمایل به خاکستری در برمی‌گیرد و شیارهای عمیقی دارد که با جدا کردن این پوسته، دانه‌ی آن ظاهر می‌شود.

دانه، سطحی چین‌خورده دارد و رنگ آن متمایل به خاکستری است. به طور کلی، جوزهندی در طولی حدود 5/2 سانتی‌متر و قطری حدود 5/1سانتی‌متر شکلی شبیه به تخم‌مرغ دارد.

آن چه جوزهندی را به یکی از طعم‌دهنده‌ها و ادویه‌های پُرمصرف در غذا، به خصوص در مناطق گرمسیری، تبدیل کرده است، عطر و بوی تند و مطبوع آن است.

صرف‌نظر از نقش جوزهندی به عنوان ادویه در غذا، این دانه خواص غذایی و درمانی بسیاری نیز دارد؛ جوزهندی منبع خوبی از ویتامین‌ها، املاح معدنی، اسیدهای آمینه، روی، آهن،‌ مس، کلسیم،‌ ژرمانیوم، فلاوونوئیدها و بسیاری مواد مفید دیگر است.

بادرنجبویه

 

---

بادَرَنجبویه یا بادَرَنگْبویه یا وارَنگ‌بو (Melissa officinalis) گیاهی است معطر و علفی. این گیاه از راسته لب‌گلی‌ها (Lamiales) و تیره نعنائیان (Lamiaceae) است.

---

برداشت این گیاه معمولا در اواخر اردیبهشت، قبل از ظهور گل ها انجام می شود. برگ ها و سرشاخه ها پس از برداشت، در جریان هوا  قرار می گیرند تا به سرعت خشک شوند و پس از آن در محل تاریک و خشک نگهداری می گردند.

این گیاه بومی مناطق مدیترانه ای است و در اروپا و آسیا نیز انتشار دارد. در ایران در کنار مجاری آب ها و مناطق اطراف تهران، در شمال ایران در رشت و اطراف آن ، رودبار و در آذربایجان و مناطق شرقی ایران و استان های غربی می روید.

ساقه‌های آن چهارگوش بوده و کمی کرکدار است و به بلندی سی تا هشتاد سانتی‌متر می‌رسند. برگ‌های زرد مایل به سبز آن به شکل بیضی و یا قلب هستند و لبه‌ آنها دندانه دندانه است. وقتی برگها له ‌شوند، بوی لیمو شیرین از آنها متصاعد می شود.

درمان کم خونی در طب سنتی

کم‌خونی وضعیتی است که در آن تعداد یا اندازه گلبول‌های قرمز و یا مقدار هموگلوبین موجود در خون کاهش یافته؛ تبادل اکسیژن و دی‌اکسیدکربن بین خون و سلول‌ها دچار اختلال می‌شود. از مهم‌ترین مواد مغذی جهت خون‌سازی که کمبود آن‌ها موجب بروز کم‌خونی می‌شود می‌توان به آهن،‌ ویتامین ب ۱۲ و اسیدفولیک اشاره کرد. از بین آن‌ها کم‌خونی ناشی از فقر آهن از شایع‌ترین کم‌خونی‌هاست ولذا محور اصلی بحث ما نیز همین نوع کم خونی است

علائم  و عوارض کم خونی

کم خونی های خفیف، در مراحل اولیه علامتی ندارند ولی به تدریج عوارض مربوطه ظاهر می شود. اولین و مهمترین عارضه کم خونی ، خستگی است. فعالیت حیاتی افرادی که هموگلوبین خون آنها پائین است، کاهش یافته؛ زود خسته می شوند. ضعف و رنگ پریدگی، التهاب و سوزش زبان، زخم کناره دهان وشکنندگی ناخن ها و همچنین سردرد و سرگیجه از عوارض بعدی کم خونی است. تمایل غیر طبیعی به خوردن مواد غیر غذایی مانند خوردن یخ، نشاسته خام یا برنج خام نیز از نشانه های کم خونی فقر آهن است. این مشکل درکودکان بیشتر دیده می شود. کودکانی که به خوردن خاک تمایل پیدا می کنند؛ به طور غیر مستقیم از کم خونی خود خبر می دهند. کودکان کم خون ، اشتهای خود را به غذا از دست می دهند و مقاومتشان در برابر عوامل عفونی کاهش می یابد.

ذرت و خواص ان

ذرت که بفارسی بلال نیز نامیده می شود گیاهی است یکساله و یک پایه دارای ساقه ای راست که ارتفاع آن تا چهارمتر می رسد.

ذرت گیاه بومی آمریکای مرکزی و مکزیک است و از آنجا به نقاط دیگر دنیا راه یافته است .

برگهای ذرت متناوب و دراز می باشد . گلهای نر ذرت بصورت خوشه ای بوده که مرکب از سنبل های قرمز روشن می باشد . گلهای ماده آن از 2تا 4 گل تشکیل شده در کنار برگ های ذرت قرار درد .

غشایی که روی بلال را می پوشاند سبز رنگ و مانند برگ می باشد . دانه های کروی شکل ذرت در اطراف محور مرکزی بلال قرار گرفته اند . این دانه ها برنگ زرد یا قهو ه ای می باشند .

گلپر و خواص آن

 

گلپر گیاهی است معطر که می‌ توان از تمام بخش های آن در صنعت غذا و دارو استفاده کرد.

گلپر گیاهی گلدار، ‌علفی و چند ساله از تیره چتریان است.

نام علمی این گیاه Heracleum persicum است.

این گیاه بومی ایران بوده و در نواحی نمناک کوهستانی ایران و حاشیه ‌های آن می ‌روید.

همه ی گونه ‌های این گیاه معطر هستند و برخی گونه‌ ها در آشپزی ایرانی به عنوان ادویه و برخی دیگر در صنعت داروسازی کاربرد دارند.

 

دانه‌ های گلپر بسیار نازک بوده و دارای طعم تند و معطر است.

پودر دانه‌ های این گیاه بیشترین کاربرد را برای مواد غذایی دارد،‌ به عنوان مثال پودر گلپر را می ‌توان روی باقلای پخته،‌ عدس و دیگر حبوبات، سیب ‌زمینی پخته و انواع سوپ ها و خورش ‌ها و همچنین روی انار دانه شده پاشید.

 

زینیان و خواص آن

 

زینیان یا زینان که در عربی به" انیسون بری" معروف است، گیاهی است علفی، بوته ای و یک ساله که ارتفاع آن تا 90 سانتی متر می رسد.

برگ ها دارای بریدگی و تقسیمات زیادی هستند؛ به طوری که بسیار ظریف و نازک می باشند.

گل ها کوچک و سفید رنگ و به صورت چتر مرکب بر روی سرشاخه ها قرار دارند. اشعه های چتر گل ها تقریبا مساوی و کوتاه و در محل اتصال به هم دارای  براکته هایی می باشند.

قسمت مورد استفاده ی گیاه، میوه های آن است. این میوه ها کوچک، بیضی شکل و به رنگ زرد مایل به قهوه ای بوده و دارای اسانس با بوی نافذ و مشابه آویشن می باشند. بر روی میوه ها پنج خط طولی نازک وجود دارد که روشن تر از رنگ میوه هستند.

 

خواص کنجد و ارده

متجاوز از پنج هزار سال است که انسان به خواص معجزه آسای کنجد پی برده است. پهلوانان قدیم آن را برای زیاد کردن زور می خوردند و امروز هم در بین قهرمانان ترکیه قابل توجه است و دارای ارزش زیادی است. 

هندیها بیش از سایر اقوام برای این گیاه خاصیت و اثرات معجزه آسا قایلند و آن را زیادکننده قدرت و عامل طول عمر می شناسند و روی این اصل آن را در تشریفات مذهبی زیاد می خورند و همانطور که ما ایرانیان خرما و انجیر خیرات می کنیم آنها کنجد و شیرینهایی که با کنجد درست کرده اند خیر می کنند و بدون تردید علت طول عمر در بین مرتاضین و بعضی از دهاتیهای هندی خوردن کنجد است. 

حنا ؛ گیاهی برای موهای شما

 

---

ضد باکتری، ضد قارچ، ضد تب، ضد اسپاسم، ضد ویروس، ضد آفتاب، قابض، تهوع آور، ادرارآور، قاعده آور، ملین، خلط آور، محافظ کبد، کاهش دهنده‌ی پرفشاری خون، سقط کننده، حساسیت زا،  مهار کننده‌ی نیترات ردوکتاز و مسکن از خواص مفید حنا است.

---

حنا گیاهی درختچه‌ای و با ارتفاع تا 7 متری می‌باشد. برگ‌های این درختچه، ساده، بیضی، نوک تیز و به طول تا 3 و به عرض تا 1 سانتی متر هستند. این برگ‌ها به طور متقابل بر روی ساقه قرار می‌گیرند.

گل‌های حنا سفید یا مایل به گلی کوچک و به صورت مجتمع خوشه مانند، با ظاهری زیبا بر روی ساقه قرار دارند.

درختچه‌ی جوان بدون خار، ولی درختچه‌های مسن، دارای خار هستند.

قسمت مورد استفاده‌ی حنا برگ آن است.

درختچه‌ی حنا در مناطق جنوبی ایران از جمله اطراف بندرعباس و بوشهر، استان سیستان و بلوچستان (اطراف چابهار)، استان کرمان (کرمان، بم و نرماشیر)، استان خوزستان (اطراف اهواز) و یزد رویش دارد.

 

خواص درمانی گشنیز و تخم آن

گشنیز گیاه بومی جنوب اروپا و مناطق مدیترانه است و در بیشتر نقاط ایران نیز می روید. از زمان های قدیم وجود داشته و حتی مورد مصرف مصری ها بوده است.

بقراط این گیاه را می شناخته و برای درمان بیماری های مختلف از آن استفاده می کرده است. در قرون وسطی ضعف جنسی را با گشنیز درمان می کردند. پزشکان قدیم عقیده داشتند گشنیز از سرایت امراض جلوگیری می کند، از این رو به افراد مبتلا به آبله دستور می دادند که آب گشنیز را به دور چشمهایشان بمالند تا میکروب آبله به چشم ها سرایت نکند.

گشنیز گیاهی است علفی و یک ساله، به رنگ سبز که ارتفاع آن تا 80 سانتی متر نیز می رسد. برگ های آن به دو شکل ظاهر می شوند. آنهایی که در قاعده ساقه وجود دارند به شکل دندانه دار و دیگری در طول ساقه که باریک و نخی می شود. قسمت مورد استفاده گیاه، ساقه، برگ و میوه آن است. میوه گشنیز گرد و به رنگ زرد است. بوی تازه آن مطبوع نبوده و تقریباً بد بو است ، ولی بر اثر خشک شدن این بو از بین رفته و خوشبو می شود.

فواید مویز و احادیث مربوط به آن

فواید مویز و احادیث مربوط به آن

در سال‌های اخیر، مویز در آجیل‌فروشی‌ها جایگاه ویژه‌ای را به خود اختصاص داده است و اغلب خانواده‌ها از آن همراه با دیگر مغزها، برای افزایش توان و انرژی به ویژه در فصول سرد سال استفاده می‌کنند، اما سوال اینجاست که آیا مویز را می‌توان جایگزین انگور کرد؟ آیا افراد دیابتی و چاق می‌توانند از این میوه خشک استفاده کنند؟

 

به حبه‌های درشت خشک شده ی انگور سیاه، "مویز" گفته می‌شود. این عضو خشکبار در واقع همان کشمش است که از نظر شکل ظاهری و رنگ با کشمش متفاوت، ولی از نظر خواص تا حد زیادی شبیه آن است. معمولا مویز تهیه شده از انگور قرمز مجلسی یا انگور شاهانی بهتر است.

مویز بر اثر خشک شدن خواص خود را از دست نمی‌دهد و حتی اثر نیروبخش آن بیشتر می‌شود.

مویز سرشار از ویتامین های E ، A ، B و املاحی مانند کلسیم، فسفر و پتاسیم است. مویز دارای اسیدهای چرب امگا 3 و امگا 6 می باشد.